Czym są stuptuty?
Zima i związane z nią niskie temperatury, silny wiatr, pokrywa śnieżna lub lodowa czynią góry bardziej wymagającymi. Podstawą jest zatem ciepła, a dokładnie dobrze izolująca i oddychająca odzież. Kluczowy jest materiał, z którego wykonane są poszczególne elementy garderoby. Przed zimnem najlepiej chroni naturalny puch, membrana stanowi dodatkowo zabezpieczenie przed wiatrem i wilgocią. Strój przede wszystkim powinien być warstwowy. Zwolennicy zimowych wypraw w góry cenią sobie materiały, takie jak wełna merynosa czy polar. Wierzchnią warstwę, w zależności od potrzeb, powinna stanowić kurtka softshellowa lub hardshellowa. W tym artykule skupimy się jednak na dość niepozornym elemencie górskiej garderoby, choć odgrywającym bardzo ważną rolę, jakim są stuptuty. Nazwa wywodzi się z języka francuskiego, w którym „stop tout’’ oznacza „zatrzymaj wszystko’’. I właśnie na tym polega zadanie materiałowych ochraniaczy przeciwśnieżnych – chronią przed wszelkimi szkodliwymi czynnikami.
Stuptuty – dla kogo są przeznaczone?
Stuptuty są ważnym elementem stroju do zimowych wypraw w góry, ich posiadanie jest niezbędne zarówno dla uprawiających wspinaczkę, jak i jeżdżących na nartach oraz wędrujących. Stuptuty chronią buty i dolną część spodni przed śniegiem. Dzięki zabezpieczeniu można uniknąć przedostania się śniegu do butów i ich przemoknięcia. Letnia wersja stuptutów chroni natomiast przed wodą, błotem, piaskiem czy drobnymi kamykami, które mogłyby znaleźć się w butach i powodować dyskomfort.
Stuptuty umieszcza się na nogawce spodni i przymocowuje do podeszwy buta specjalnym paskiem. Niektóre modele są wyposażone w haczyk, który przyczepia się do sznurowadeł butów. Większość obecnych na rynku ochraniaczy przeciwśnieżnych jest zamykana na zamek, rzepy lub guziki, znajdujące się po przedniej stronie (często zabezpieczone specjalną patką). Dodatkową funkcją może być możliwość regulacji górnego obwodu, np. za pomocą paska z klamrą. Dobrej jakości stuptuty są wykonane z oddychającej tkaniny, która jednocześnie nie przepuszcza wilgoci. Ważne jest też, aby materiał był odporny na niskie temperatury i uszkodzenia mechaniczne, np. spowodowane wspinaczką.
Czym należy się kierować przy wyborze stuptutów?
Nie ma jednego modelu stuptutów, który sprawdziłby się u każdego. Ochraniacze na buty powinno się dobierać do rodzaju uprawianej aktywności oraz warunków atmosferycznych, w jakich będą użytkowane. Istotna jest długość ochraniaczy. Stuptuty mogą sięgać kolana, ale dostępne są też wersje do połowy łydki – te nie są raczej przeznaczone do zimowych warunków, a na letnie wędrówki. Długie stuptuty stanowią natomiast ochronę nawet przed wysokim śniegiem, umożliwiają wspinaczkę po oblodzonej powierzchni. Rozmiar stuptutów jest dobierany do szerokości łydki i rozmiaru buta. Istnieją specjalne stuptuty przeznaczone do jazdy na nartach, biegowe czy do jazdy na rowerze. Oprócz stuptutów, bardzo pomocne mogą okazać się wkładki do butów, które idealnie dopasowują się do kształtu stopy. Ich zadaniem jest stabilizacja i amortyzacja stopy oraz ogólna poprawa komfortu użytkowania butów. Dzięki specjalnej powłoce antybakteryjnej wyeliminowany zostaje nieprzyjemny zapach.
Stuptuty zakładane na zimowe wędrówki po górach stanowią zatem dodatkową ochronę przed wilgocią, która mogłaby uczynić stopy bardziej podatnymi na przemrożenie.
