Przez wiele lat pasażerowie podróżujący między Europą i Azją korzystali z portów przesiadkowych w Doha, Dubaju i Amsterdamie, nie biorąc nawet pod uwagę stambulskich lotnisk, które pomimo dogodnej lokalizacji miasta na trasie między oboma kontynentami, zmagały się z częstymi opóźnieniami i tłokiem w terminalach.
Jednakże w 2018 roku na scenie pojawił się nowy „zawodnik” – lotnisko Istanbul Grand (zwane pokrótce iGA), które po ukończeniu wszystkich czterech etapów budowy stanie się największym portem lotniczym na świecie.
Lotnisko zajmuje powierzchnię 76,5 miliona metrów kwadratowych i charakteryzuje się konstrukcją typu „wszystko pod jednym dachem”. Oznacza to, iż całość mieści się w jednym mega-terminalu o powierzchni 1,4 miliona mkw., który obsługuje zarówno loty krajowe, jak i międzynarodowe. Są tu także trzy niezależne pasy startowe, wieża kontroli lotów i mnóstwo innych obiektów. Warto również nadmienić, że w odpowiednim czasie powstaną osobne terminale dla VIP-ów oraz prywatnych odrzutowców.
Docelowo, czyli do 2028 roku, lotnisko będzie dysponować pięcioma równoległymi pasami startowymi północ-południe i jednym pasem startowym wschód-zachód. Będzie także w stanie obsłużyć do 200 mln pasażerów rocznie (obecna przepustowość wynosi 90 mln podróżnych). W ubiegłym roku w zestawieniu ACI World Airport Traffic Dataset iGA zyskał tytuł najbardziej ruchliwego lotniska w Europie i siódmego na świecie.
Oto udogodnienia, jakie na chwilę obecną oferuje ten przepastny port.
Dojazd
Lotnisko w Stambule znajduje się 53 km od dzielnicy Taksim po stronie europejskiej i 65 km od dzielnicy Kadikoy – po stronie anatolijskiej. Można tu dotrzeć metrem M11 kursującym na trasie Gayrettepe – Terminal towarowy. Dojazd z terminalu pasażerskiego do centrum zajmuje około 25 minut. Równie wygodnym środkiem transportu są autobusy wahadłowe Havaist oraz IETT.
Na lotnisku
Warto pobrać aplikację mobilną lotniska, w której znajdziemy m.in. opcję śledzenia lotów, wirtualnego asystenta, mapy, audioprzewodniki dla osób niedowidzących, oraz usługę „znajdź mój pojazd”. Na terenie terminalu nie używa się komunikatów głosowych, ale obiekt jest doskonale oznakowany, a czasy przylotów i odlotów można śledzić na wszechobecnych tablicach elektronicznych.
Warto pamiętać, że na lotnisku w Stambule znajdują się dwie strefy kontroli bezpieczeństwa: jedna w strefie ogólnodostępnej, druga – w strefie operacyjnej. Lotnisko posiada nowoczesne skanery, więc podróżni nie muszą wyjmować z bagażu sprzętu elektronicznego ani płynów. Minimalny czas przesiadki dla pasażerów tranzytowych wynosi 90 minut.
Lokalny design
Zaprojektowane przez londyńską firmę Grimshaw lotnisko inspirowane jest lokalnym krajobrazem. Sklepione sufity nawiązują do architektury osmańskiej i islamskiej, a w słoneczny dzień światło wpadające przez te przypominające kopuły struktury odbija się na marmurowej podłodze w formie półksiężyców. Jednocześnie siedem głównych wejść do terminalu jest ukłonem w stronę samego Stambułu, jako miasta położonego na siedmiu wzgórzach, a główna arteria w hali odlotów została nazwana na cześć cieśniny Bosfor.
Nawet wieżę kontroli ruchu lotniczego zaprojektowano tak, by przypominała kształtem tulipana – kwiat będący symbolem Turcji. Lotnisko posiada certyfikat LEED Gold (Lidera Projektów Energooszczędnych i Przyjaznych Środowisku) i wyróżnia się dużą ilością zieleni, stylowymi drewnianymi belkami i dużymi oknami, od podłogi do sufitu.
Zakwaterowanie
Na terenie terminalu mieszczą się hotele krótkoterminowe marki YOTEL oraz YOTELAIR. W obu znajdziemy pomieszczenia ogólnodostępne z barami, restauracjami, salami konferencyjnymi i siłownią.
YOTEL znajduje się w całości w stefie ogólnodostępnej, w pobliżu bramki 7 i stanowiska odprawy R. Jego oferta to 171 mikropokoi idealnych na jeden nocleg.
YOTELAIR znajduje się w strefie operacyjnej portu (drugie piętro hali odlotów) i dysponuje 280 pokojami. Aby do niego dotrzeć, najłatwiej podążać znakami kierującymi do bramek A i B. Pokoje można tu wynająć zarówno na całą noc, jak i na krótszy okres (minimalnie na cztery godziny).
YOTELAIR oferuje także podróżnym specjalne kabiny o nazwie Recharge Cabins (naprzeciwko wejścia do saloniku iGA), które można wynająć na godziny i bez uprzedniej rezerwacji. W każdej kabinie znajduje się wygodne łóżko, telewizor oraz małe biurko. Prysznice i toalety są wspólne.
Jeśli natomiast zależy nam jedynie na szybkiej drzemce i nie chcemy przepłacać, możemy wynająć jedną z 25 kabin sypialnych iGA Sleepods, które znajdują się przy bramce D w hali odlotów. Wygód tu raczej nie ma – na wyposażeniu kabiny, oprócz miejsca do spania, znajduje się jedynie koc, gniazdko elektryczne oraz miejsce na bagaż. Cena za godzinę waha się od 15 do 20 euro w zależności od pory dnia.
Zaplecze biznesowe
Lotnisko posiada wiele doskonale zaprojektowanych stref dla osób podróżujących służbowo. Wszystkie miejsca siedzące na terenie terminalu posiadają porty USB i gniazdka do ładowania urządzeń przenośnych. Dostawcą WiFi jest firma telekomunikacyjna Turk Telekom, a sam proces uzyskiwania darmowego dostępu do Internetu jest dość skomplikowany. Aby otrzymać login i hasło do WiFi należy bowiem zeskanować paszport w jednym z kilkunastu stanowisk rozmieszczonych na terenie terminala.
Dostęp do Internetu jest darmowy przez dwie godziny, za dalsze połączenie trzeba zapłacić. Na lotnisku znajduje się również kilka dźwiękoszczelnych kabin, zwanych iGA Business Pods, które można wynająć za opłatą godzinową w wysokości 6 euro, aby w ciszy i spokoju popracować lub porozmawiać przez telefon.
Z kolei sala iGA Business Room, która znajduje się obok hotelu YOTELAIR, przeznaczona jest do większych spotkań. Może ona pomieścić do ośmiu osób, a w cenę jej wynajmu wliczono WiFi, przekąski i napoje, projektor oraz tablicę do prezentacji. Rezerwacji należy dokonać z co najmniej 24-godzinnym wyprzedzeniem. Cena – 100 euro za godzinę.
Handel i gastronomia
Pierwszą przestrzenią, którą dostrzegamy po przekroczeniu kontroli bezpieczeństwa w hali odlotów, jest strefa „Diamond”. Znajdziemy tam sklepy luksusowych marek, takich jak Gucci czy Dior. Jednym z niewątpliwych atutów portu jest jego bogata oferta gastronomiczna: od barów szybkiej obsługi, po lokale serwujące wykwintną kuchnię międzynarodową i restauracje specjalizujące się w daniach kuchni tureckiej.
Fot. F Kismi
Wypoczynek i rozrywka
Zaplecze rekreacyjne stambulskiego lotniska jest bardzo bogate. Znajdziemy tu m.in. sześć ozdobionych zielonymi roślinami stref wypoczynku z leżakami, tarasami dla niepalących i palących, ekspresowe gabinety spa, a także większy kompleks odnowy biologicznej Ambassador Spa & Beauty Salon – z łaźnią turecką obok saloniku iGA Lounge.
Jeśli zamiast odpoczynku wolimy spędzać czas nieco bardziej aktywnie, możemy wybrać się na przykład do lotniskowego muzeum, prezentującego bogatą kulturę Turcji na przykładzie 316 dzieł powstałych od okresu prehistorycznego aż do współczesności. Jest to największe muzeum lotniskowe na świecie (całość zajmuje ponad 1000 mkw. powierzchni), czynne codziennie od 8.30 do 23.00 (wstęp od 13 euro).
Dla najmłodszych podróżnych na terenie portu przygotowano pięć dobrze wyposażonych placów zabaw, a w najbliższych tygodniach do użytku oddane zostanie wirtualne centrum rozrywki.
Saloniki lotniskowe
Lotnisko posiada kilka saloników dostępnych bezpłatnie dla pasażerów należących do programów lojalnościowych linii lotniczych i członków sojuszy. Można do nich wejść także za opłatą.
iGA Lounge
Salonik ten znajduje się na poziomie H w strefie odlotów międzynarodowych i jest dostępny bezpłatnie dla posiadaczy karty iGA Pass, pasażerów korzystających z zakontraktowanych programów podróży (Priority Pass, Dragon Pass, High Pass i LoungeMe) lub odpłatnie dla pozostałych podróżnych. Jest to naprawdę przestronne miejsce, zdolne pomieścić do 585 podróżnych.
Dość powiedzieć, że przy wejściu znajduje się pomocna mapka, dzięki której nie zgubimy się w zakamarkach tego ogromnego kompleksu. Wśród licznych udogodnień iGA Lounge znajdziemy między innymi sklep wolnocłowy, strefy relaksu, prysznice, miejsca do modlitw, otwarty taras, stół do gry w piłkarzyki oraz strefę masażu. Do dyspozycji gości są także dwa duże stoły bufetowe z zimnymi daniami, dwie stacje z gorącymi posiłkami oraz dedykowana stacja ze świeżo przyrządzoną pide (turecką pizzą). W saloniku znajdują się także dwa bary z napojami alkoholowymi; nie brakuje tu automatów serwujących kawę, herbatę oraz napoje bezalkoholowe.
Fot. Murat Germen
Odpłatny wstęp kosztuje 75 euro na cztery godziny (37,5 euro dla dzieci w wieku 7-12, bezpłatny dla dzieci poniżej 7 roku życia). Członkowie programu Priority Pass mogą korzystać z saloniku bez opłaty.
iGA Youth Lounge
Salonik ten mieści się między bramkami A i B, i jest otwarty dla pasażerów w wieku od 15 do 30 lat. Jego oferta to m.in. darmowe przekąski i napoje, gry planszowe, konsole do gier oraz cztery godziny bezpłatnego dostępu do WiFi. Całość przypomina amfiteatr; jest tu dużo zieleni oraz wygodnych miejsc siedzących. Wstęp (do 4 godzin) kosztuje 15 euro.
Saloniki Turkish Airlines
Turecki przewoźnik posiada na lotnisku dwa saloniki – oba zlokalizowane na piętrze odlotów międzynarodowych. Zarówno Business Lounge, jak i Miles & Smiles Lounge mają powierzchnię 5600 mkw. i mogą pomieścić do 765 osób.
Skyteam Lounge
Salonik ten sąsiaduje z iGA Lounge, ale żeby do niego wejść, należy okazać ważny bilet w klasie pierwszej lub biznes albo być członkiem programu Elite Plus Frequent Flyer podróżującym lotem międzynarodowym obsługiwanym przez linie Air France, KLM, Korean Air, Middle East Airlines, TAROM albo Saudia.
Dostępność
Władze lotniska dokładają wszelkich starań, aby zapewnić wsparcie pasażerom starszym i niepełnosprawnym. Na terenie terminalu znajdują się dedykowany personel, który udziela pomocy podróżnym wymagającym takiej opieki. Podobnie jak ma to miejsce na innych lotniskach, pasażerowie mogą tu poprosić o specjalną smycz ze słonecznikami, która jest jasnym sygnałem, że potrzebują oni większego wsparcia.
W terminalu znajduje się również specjalne zaciszne pomieszczenie przeznaczony dla osób z niewidocznymi niepełnosprawnościami, takimi jak demencja, autyzm i stany lękowe. O przepustkę można poprosić jeszcze przed przyjazdem na lotnisko, ale istnieje także możliwość wyrobienia jej już po przyjeździe. W pomieszczeniu znajduje się kącik zabaw dla dzieci, telewizor oraz sporo miejsc siedzących. Jest tu także wydzielony osobny pokoik z miękkimi ścianami i kolorowym oświetleniem. Warto nadmienić, że podróżni powyżej 65. roku życia mogą skorzystać z szybszej odprawy bezpieczeństwa i paszportowej, a także bezpłatnego transportu wewnątrz terminala.
LOTNISKO W STAMBULE W LICZBACH
76,5 mln mkw. powierzchni całkowitej
53 700 mkw. – tyle zajmuje strefa wolnocłowa
1500 lotów dziennie
181 sklepów
108 kawiarni i restauracji
100 przewoźników
315 destynacji w Europie, Azji, Afryce i Amerykach
