Business Traveller: Co było inspiracją do jej stworzenia?
Oskar Zięta: „Polski Stół” to instalacja stworzona wspólnie przez kilku artystów i studia projektowe, będąca prezentacją polskich twórców na Expo 2020 w Dubaju. Nawiązuje do polskiej tradycji przyjmowania gości, rodziny i przyjaciół przy stole, spędzania czasu przy dobrym jedzeniu i napojach. „Polski Stół” wymyślony na Expo jest reinterpretacją zwykłego stołu – to niezwykłe dzieło sztuki, masywny modułowy projekt umieszczony w sercu drewnianego budynku.
Jestem dumny, że mogę być częścią tego projektu, w którym współistnieją obok siebie różne formy, materiały i koncepcje. Wraz z moim zespołem zaprojektowaliśmy rzeźbiarskie moduły symbolizujące profile pasm górskich. Z jednej strony odzwierciedlają one DNA naszej firmy, które powstało w wyniku eksperymentów z metalem i rozszerzaniem objętości (ang. volumetric expansion). Z drugiej strony, pokazują artystyczny i innowacyjny aspekt pracy z metalem.
Business Traveller: Z jakich surowców wykonany jest „Polski Stół” i do czego nawiązuje ta koncepcja?
Oskar Zięta: „Polski Stół” to konstrukcja złożona z ponad 100 bloków wyrzeźbionych w drewnie. Ma 400 cm długości i 260 cm szerokości, a do tego posiada specjalną funkcję – oświetlenie można aktywować głosem. Pomiędzy drewnianymi blokami tworzącymi stół, znajdują się moduły artystów wykonane z różnych materiałów: od szkła i ceramiki, po drewno i stal. Nasze dwie rzeźby wykonane są z miedzi i srebra – czyli materiałów, nawiązujących do KGHM Polska Miedź – polskiego przedsiębiorstwa z Dolnego Śląska, które według World Silver Survey 2021 jest największą na świecie kopalnią srebra.
Business Traveller: W instalacji „Polski Stół”, podobnie jak w całym Pawilonie Polskim, jest wiele symbolicznych odniesień do polskiej kultury i przyrody. Jakie elementy polskiego krajobrazu lub kultury można dostrzec w tej koncepcji? Czy możemy tu mówić o polskim symbolizmie?
Oskar Zięta: Jak już wcześniej wspomniałem, rzeźby odnoszą się do surowców, które są istotną częścią polskiej gospodarki. Ich forma została zainspirowana strukturą samego stołu, oraz krajobrazem południowej części Polski, gdzie równiny spotykają się z górami. Symboliczne znaczenie ma też czystość materiałów: miedź i srebro w formie minimalistycznych, ale nieregularnych kształtów, pięknie odbijają światło, podobnie jak instalacja rzeźbiarska nad głową.
Business Traveller: Jaką autorską technologię wykorzystałeś w tym projekcie?
Oskar Zięta: W procesie przygotowania poszczególnych modułów wykorzystaliśmy technologię FiDU. Polega ona na nadaniu trzeciego wymiaru dwuwymiarowym metalowym formom za pomocą wewnętrznego ciśnienia. Jest to proces „kontrolowanej utraty kontroli”, w którym na metal oddziałuje siła fizyczna – można to porównać do procesów geologicznych prowadzących do powstawania górskich wzniesień, do których nawiązują nasze rzeźby.
Business Traveller: Z filmu dowiadujemy się, że proces technologiczny wytwarzania modułów jest częściowo zamierzony, a częściowo przypadkowy. Czy możesz kontrolować cały proces, czy jest on raczej mimowolny?
Oskar Zięta: Proces rozszerzania objętościowego, czyli inaczej mówiąc nadmuchiwania metali powietrzem pod ciśnieniem, jest procesem, który nazywam „kontrolowaną utratą kontroli”. W tym procesie tylko do pewnego stopnia nadzorujemy zachowania metalu, zostawiając mu pewną swobodę. „Swobodna deformacja” zachodząca w czasie tego procesu, nadaje każdemu obiektowi z mojej pracowni niepowtarzalne właściwości. Stal lub jakikolwiek inny metal nigdy nie odkształcają się w ten sam sposób – dlatego wszystkie projekty Zieta Studio nie są zwykłymi przedmiotami użytkowymi, ale raczej manifestacją procesów technologicznych i mojego podejścia do pracy z metalami.
Osoby odwiedzające Pawilon Polski będą mogły oglądać też specjalną instalację z luster TAFLA O, która będzie częścią Strefy V „Krajobrazy kreatywności”, doświadczając osobiście magii stali. Instalacja składa się z pięćdziesięciu luster TAFLA zawieszonych pod różnymi kątami nad głowami widzów. Lekka i stabilna konstrukcja stalowych form pozwala na swobodną aranżację w przestrzeni. Rzeźbiarski charakter luster i ich naturalne kształty, przypominające ogromne stalowe płatki lub krople rtęci, tworzą niezwykle malownicze struktury. Obrazy wyświetlane na ścianach budynku będą odbijały się w lustrzanych powierzchniach TAFLA. Kolory i formy stworzą efekt kalejdoskopu, który będzie widowiskowym hołdem dla przyrodniczych zasobów Polski i jej dziedzictwa kulturowego.
Business Traveller: Jak ważna jest intuicja w życiu projektanta?
Oskar Zięta: Jest ona kluczowa, ale też trzeba się nauczyć z niej korzystać. Powiedzmy sobie szczerze, nie każdy projektant ma możliwość podążania za swoją intuicją i tworzenia dzieł, które w pełni odzwierciedlają jego zainteresowania. W mojej praktyce ważna jest świadomość fizycznych i estetycznych możliwości materiału oraz to, że wszystkie projekty, które tworzę w pracowni, wykorzystują moją własną technologię. Daje mi to swobodę w podążaniu za intuicją. Co więcej, podświadomie pracuję też z materiałem, bo wiem z doświadczenia, jak będzie się zachowywać w procesie formowania. Także instynktownie wymyślam formy, które są w zasięgu technologii FiDU, w której pracuję.
Business Traveller: Nad jakimi projektami obecnie pracujesz? Jakie są Twoje plany na przyszłość?
Oskar Zięta: Cały czas rozwijam nowe projekty. „Polski Stół” jest tylko jednym z wielu fascynujących przedsięwzięć, których jestem dumnym uczestnikiem. Moja praca to proces – często nazywam siebie projektantem procesów, dlatego sposób, w jaki pracuję nad swoimi projektami i rzeźbami sugeruje, że równolegle toczy się wiele z nich. Każdy projekt: rzeźba, nowy kolor w ofercie Zieta Studio, jest efektem ciągłych poszukiwań i eksperymentów, jego powstanie nigdy nie jest przypadkowe. Mój udział w „Polskim Stole” na Expo 2020 również był starannie zaplanowany i przemyślany. Cieszę się, że dzięki moim rzeźbom mogę pokazać piękno materiałów oraz że mam okazję zaprezentować swoje projekty publiczności w Dubaju.
